Blogger về chiến lược, chiến thuật trong kinh doanh, marketing,.. MaiHuongReivew – Blogger nói về cuộc sống, review sách, viết về tâm lý, chiến lược quản trị, sách lược kinh tế, mkt, …
Related Articles
Đâu là điều không thể thiếu trong cuộc sống? Nhà báo 82 tuổi trả lời thấm thía: Tiền và Dũng khí!
Có thể bạn quan tâm tới việc có người dù nỗ lực nhưng cũng không thành công được, vì sao vậy? Bởi nếu có 3 kiểu tư duy dễ khiến con người dù siêng năng, nỗ lực cũng khó có thể giàu có, thành công
Lady Gaga – người đàn bà vượt lên nghịch cảnh khiến thế giới phải nể phục
Chua Lam là nhà sản xuất phim, nhà văn, người dẫn chương trình, tổng cố vấn của chương trình nổi tiếng “A Bite of China”, ông còn được mọi người mệnh danh là “Thực thần”.
Ông đã xuất bản hơn 200 cuốn sách, và được xem là một trong “tứ đại tài năng” xứ Cảng Thơm.
Ông là một người nổi tiếng tại Hồng Kông (Trung Quốc).
Nếu bạn đang đứng giữa ngã tư nào đó của cuộc đời, mong rằng bài viết này sẽ đem lại cho bạn một vài gợi mở nào đó giúp bạn có cái nhìn tốt hơn trong cuộc sống, cũng như có thể thay đổi tư duy của bản thân bạn để mọi thứ sẽ tốt hơn trong tương lai.
Người ta nói gừng càng già càng cay, người càng lớn tuổi thì sẽ càng có những kiến thức và kinh nghiệm tốt đẹp cho chúng ta học hỏi.
Bác Hồ từng nói “học, học nữa, học mãi”, hay người Do Thái dạy con mình rằng tiền bạc có thể bị lấy đi, chỉ riêng trí tuệ là thứ không ai có thể cướp đi được. Vậy nên mình thấy những chia sẻ của nhà báo Chu Lam của Trung Quốc rất hay, xin chia sẻ với các bạn.
No01. Câu hỏi: Tiên sinh cảm thấy đâu là thứ không thể thiếu được nhất trong cuộc sống?
Chua Lam: Tiền và dũng khí.
Không ai bước đi trên đời với hai bàn tay trắng, vật chất và tinh thần, bạn kiểu gì cũng phải mang theo một thứ.
Có người nói nói về tiền là ham vật chất, nhưng không ai có thể phủ nhận được rằng, phần lớn những ổn định và vui vẻ mà chúng ta có được, đều do tiền mang lại.
Wilde từng nói: “Tôi từng nghĩ rằng tiền là thứ quan trọng nhất trên thế giới, bây giờ già rồi, tôi mới phát hiện ra rằng, đúng là như vậy.”
Tiền là lá gan của con người. Có quá nhiều khoảnh khắc trong đời người con người ta cần dùng tiền để bảo vệ phẩm giá và bảo vệ bản thân. Ngoài tiền ra, dũng khí là thứ quan trọng thứ hai.
Churchill từng nói: “Dũng cảm là phẩm chất quan trọng nhất của con người. Có dũng khí, những phẩm chất khác tự nhiên cũng sẽ có được”.
Can đảm là một phần tất yếu của cuộc sống.
Có nó, ta mới dám mở đường băng núi, bắc cầu vượt biển.
Thực sự phải có dũng khí Triệu Quốc mới có thể làm được điều mà tưởng trừng như không thể, bởi Cách thức bạn lựa chọn quyết định thành bại của bản thân!
Triệu Quốc sinh năm 1980 trong một gia đình nghèo ở thành phố Bảo Sơn, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Khó khăn về tài chính, sau khi hoàn thành chương trình trung học phổ thông, anh làm việc luôn tại các công trường. Công việc nặng nhọc nhưng tiền lương chẳng có mấy. Lúc nào anh cũng suy nghĩ đến việc từ bỏ công việc này để tìm môi trường làm việc khác có thu nhập cao hơn.
Với sự chăm chỉ làm việc trong suốt 5 năm, anh để dư được một khoản tiền đủ để khởi nghiệp nhằm thay đổi số phận cuộc đời. Cùng với kinh nghiệm nhiều năm làm việc tại các công trường trước đấy, anh đứng ra nhận thầu các dự án xây dựng.
Sau 4 năm làm việc chăm chỉ, không chỉ tích luỹ được của cải, Triệu Quốc còn là một trong những nhà thầu nổi tiếng trong lĩnh vực xây dựng ở địa phương.
Vì có tiếng tốt trong ngành, anh đã được một người bạn mời hợp tác xây dựng toà nhà. Những chi phí ban đầu đã được thanh toán và chủ đầu tư cam kết sẽ hoàn tất số tiền cho đến khi hoàn thiện.
Tuy nhiên, sau 1,5 năm khi công trình hoàn thiện, chủ đầu tư rơi vào thua lỗ nên không có tiền thanh toán. Họ quyết định trả anh bằng hiện vật, đó là một quả đồi trọc.
Theo mô tả của Triệu Quốc, đây thực tế là một quả đồi cằn cỗi. Khi trời mưa, do không có cây xanh nên thường xảy ra xói mòn rất lớn. Mọi người nhìn vào đều cho rằng anh đã bị lỗ nặng khi chủ đầu tư “quay xe” ở phút cuối.
Tuy nhiên Triệu Quốc tin vào bản thân, anh quyết biến nơi đây thành vùng đất vàng.
Khởi đầu, ông đầu tư 4 triệu NDT để xây dựng mạng lưới điện, nước cho khu vực này. Đồng thời ông cho khai phá mở đường đi lên núi.
Đến tháng 5/2008, Triệu Quốc tiếp tục đầu tư 7 triệu NDT để phát triển vùng đất cằn cỗi này thành nơi trồng kim thuỷ tùng.
Việc trồng kim thuỷ tùng ở vùng đất màu mỡ đã khó khăn, việc quyết định trồng trên đồi núi cằn cỗi lại càng trở thành điều viển vông. Tuy nhiên Triệu Cường tin rằng mình cần phải làm những điều người khác không làm. Chỉ khi đó anh mới có cơ hội để kiếm được tiền.
> Xem thêm Biến quảng cáo thành doanh thu, những bài học quý từ huyền thoại Joseph Sugarman
Triệu Cường đã nghiên cứu kỹ trước khi thực hiện và việc trồng loại cây này đã đem đến cho anh lợi nhuận. Triệu Cường tiếp tục trồng hơn 900.000 cây kim thuỷ tùng và linh sam trên những ngọn đồi cằn cỗi. Trong vòng 3 năm anh trở thành nhà cung cấp kim thuỷ tùng hàng đầu trong tỉnh với thu nhập hơn 1 triệu NDT/năm.
Thành công bước đầu này đã giúp anh giải tỏa được trăn trở về vùng đất bị đánh giá là cằn cỗi không thể đem lại lợi ích gì.
Không hài lòng với tình hình hiện tại, Triệu Quốc quyết định phát triển công ty thứ hai ở khu vực này. Năm 2011, với số vốn 10 triệu NDT, anh xây dựng một trang trại lợn với tiêu chuẩn 10.000 con. Sử dụng các thiết bị chăn nuôi hiện đại, đàn lợn của anh được chăm sóc tốt. Ngay cả khi đủ điều kiện để xuất chuồng, chúng đều được giao đi trong vòng 24h.
Việc kinh doanh đang đi đúng hướng và thu được lợi nhuận thì chuyện không hay ập đến. Năm 2006, giá thịt lợn ở Vân Nam lao dốc. Trang trại lợn của Triệu Quốc gặp khó về đầu ra. Ước tính anh lỗ khoảng 3 triệu NDT.
Ngay cả khi nhiều người đang loay hoay chạy trốn khỏi ngành chăn nuôi, Triệu Quốc đã làm một điều điên rồ. Bất chấp sự can ngăn của vợ, anh quyết định bỏ 20 triệu NDT để mua lại một trang trại lợn khác và tiếp tục mở rộng quy mô.
Tin vào sự lựa chọn của mình, anh nghĩ rằng chỉ trong ít thời gian ngành chăn nuôi sẽ phục hồi bởi trong mâm cơm gia đình nào ít nhất cũng có một món liên quan đến thịt lợn.
Nhưng có lẽ quyết định này của anh đã sai, không những không tăng trở lại, giá thịt lợn khi đó còn giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử.
Với tình hình đó, hai trang trại của anh có tổng gần 30.000 con với chi phí thức ăn mỗi ngày lên tới 100.000 NDT có nguy cơ bị phá sản bất cứ lúc nào. Bạn có biết Cùng một địa điểm, cùng một mặt hàng kinh doanh mà tại sao vẫn có người kiếm bộn tiền, có người ngậm ngùi chịu lỗ?
Trong lúc tìm hướng để giải quyết, năm 2018, đội xây dựng của Triệu Quốc đã vô tình đào được 200.000m2 than bùn. Khi mọi người đang lo lắng về việc xử lý những chất thải này thế nào thì anh lại rất hào hứng vì phát hiện ra cơ hội kinh doanh mới.
Thực tế than bùn được hình thành do sự tích tụ và phân huỷ không hoàn toàn tàn dư thực vật trong điều kiện yếm khí xảy ra liên tục. Khi nhiều người vẫn xem đây là một chất thải thì Triệu Quốc lại nuôi quyết tâm biến chất thải thành vàng.
Anh đã trộn các phế liệu như than bùn và phân heo, qua quá trình ủ để hình thành nên phân hữu cơ. Nhìn thấy tiềm năng không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn có thể xuất sang các nước lân cận, ngay trong năm đó, Triệu Quốc thành lập công ty phân bón hữu cơ, biến chất thải thành công cụ sinh lời. Công ty thứ 3 của anh ra đời với doanh thu hàng năm vượt mức 20 triệu USD.
Trong khi những người chăn nuôi lợn đang rơi vào cảnh thua lỗ, Triệu Quốc đã tìm ra hướng tận dụng chất thải của chăn nuôi để cân bằng lại. Không chỉ giúp trang trại vượt khó, anh còn tận dụng để phát triển ngành khác có liên quan nhằm thu được lợi nhuận.
Năm 2019 giá lợn ở Vân Nam tăng trở lại, tuy muộn hơn so với dự đoán của Triệu Quốc nhưng anh tin tưởng vào chiến lược kinh doanh của mình.
Trên ngọn đồi trọc mà nhiều người vẫn nói là không thể làm được gì, sau nhiều năm Triệu Quốc đã cho ra đời 3 công ty. Anh còn đang lên kế hoạch mở một danh lam thắng cảnh phát triển du lịch tại đây.
Với những nỗ lực của Triệu Quốc, ngọn đồi cằn cỗi đã trở thành nơi anh “đãi vàng” cho thu nhập 100 triệu NDT/năm (341 tỷ đồng).
Vậy nên trong cuộc sống cần phải có sự nỗ lực nhưng cũng kèm theo dũng khí để làm, nếu không mọi thứ chỉ trên lý thuyết mà thôi.
Ngày xưa, con người dùng hàng hóa để trao đổi thứ mình cần, ngày nay đồng tiền đại diện để trao đổi hàng hóa nói chung, vậy nên khi không tiền mọi thứ đều không có. Nếu số mệnh không được tự nhiên trúng số cũng không được sinh ra ở vạch đích thì chúng ta nên tự nỗ lực tạo ra vận mệnh cuộc đời mình.
Con người ta thấm thía nhất là khi không có sức khỏe lại không có tiền, vậy nên ngay từ bây giờ hãy nỗ lực thay đổi số mệnh viêm màng túi của chính bản thân chúng ta đi nha.
No02. Câu hỏi: Thích một người, nhưng điều kiện thực tế khiến việc ở bên nhau rất khó khăn, có nên thử không?
Chua Lam: Thử!
Có một câu nói như này: “Cả bạn và tôi đều là lần đầu tiên tới thế gian này, và cũng là lần cuối cùng. Chi bằng dũng cảm lên một chút, chủ động lên một chút, bạn cần không ngừng thử, không ngừng nỗ lực, có vậy mới có thể tìm được người mình thích và phương thức sống phù hợp nhất với mình.”
Thử rồi, dù có không thành công, ít nhất cũng không để lại tiếc nuối.
Không thử, ngoài tiếc nuối ra, còn là những hối hận vô bờ.
Cuộc sống chính là quá trình không ngừng thử sai, kết quả tốt không phải cứ ngồi đó đợi là tới, mà do do bạn tự tìm mà ra.
Bất kể là tình yêu, hay sự nghiệp, thử nhiều một chút, dù không thành công, bạn cũng sẽ nhận lại được nhiều kinh nghiệm hơn.
> Bạn có biết “Trước khi trời trao cho ai việc lớn thì trời phải hành hạ người đó” ?
No03. Câu hỏi: Tiên sinh, cuộc sống sao khó khăn quá, con người sao lại phải sống vất vả như vậy?
Chua Lam: Để đợi ăn đường!
Cuộc sống quả thực không dễ dàng, nhưng cũng không hoàn toàn là khó khăn, cay đắng qua rồi, vị tiếp theo sẽ là ngọt.
Cũng giống như việc leo núi rất mệt, nhưng lên tới đỉnh núi, trông thấy phong cảnh rộng lớn, đến lúc đó, bạn sẽ phát hiện ra rằng, mọi khó khăn gian khổ trước đó đều xứng đáng.
Sống ở đời, phải có chút bôn ba, có như vậy ta mới có động lực không ngừng tiến về phía trước.
Bất kể là trong công việc, học tập hay cuộc sống, tình cảm, chúng ta đều là đang chờ đợi món quà từ vận mệnh.
Một bậc thầy về thành công từng nói: “Phần thưởng của vận mệnh, không bao giờ ở vạch xuất phát, nó ở vạch đích.”
Chỉ khi trải qua khó khăn, vất vả, chúng ta mới đủ tư cách nhận lấy viên đường mà vận mệnh trao tặng.
Nếu bạn cảm thấy cuộc đời mình quá khó khăn, thật gian nan thì hãy ngẩng đầu nhìn mọi thứ xung quanh xem. Theo tâm linh thì có kiếp người, kiếp này được đầu thai làm người, kiếp khác lại là cái gì đó không ai biết trước. Mình có đọc một bài báo nói về một người ở kiếp trước làm người có vay mượn tiền của hàng xóm nhưng chưa trả nên ở kiếp sau đầu thai làm ngựa để trả nợ thông qua việc kéo cày làm việc cho người hàng xóm cũ. Sau khi hoàn trả lại món nợ kiếp trước người này có báo mộng cho người hàng xóm này và hôm sau con ngựa đã chết. Vậy nên nếu bạn thấy bế tắc thì nhìn xung quanh cây cối, con vật sẽ thấy bản thân may mắn vì làm người. Hoặc bản thân may mắn vì là người lành lạnh. Hoặc thấy bản thân may mắn vì còn sống, hoặc may mắn vì có mái nhà để che nắng, hoặc may mắn vì có gia đình, …. Sẽ có rất nhiều hạnh phúc khi bạn thật sự quan sát bản thân mình. Nó không tồi tệ lắm đâu. Gian nan vất vả chỉ là để thử sức chúng ta mà thôi, vượt long môn cá chép hóa rồng.
Trên thế giới này có rất nhiều đứa trẻ sinh ra bị bỏ rơi, sinh vào gia cảnh đói nghèo, nhưng nếu có dũng khí đương đầu với cái nghèo thì mọi điều về sau đều sẽ tốt đẹp.
Cuộc đời của Huang Guoping cũng là một trông gai đầy khó khăn, mà ở trong đó cậu bé đã có nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Nếu khó khăn quá hãy đọc những tấm gương vượt khó để thấy chỉ có nỗ lực mới thay đổi được hiện tại của bản thân mỗi chúng ta mà thôi.
Huang Guoping sinh ra trong một gia đình nghèo khó ở vùng núi Nanchong, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Năm 12 tuổi, mẹ Huang bỏ nhà đi. Không có cha ở bên, cậu bé sống với bà ngoại, nhà nghèo nên quanh năm chỉ đi chân trần, phải tự “mò cua bắt ốc” để đóng học phí. Năm Huang 17 tuổi, bà ngoại qua đời. Không lâu sau, bố cậu mất vì tai nạn giao thông.
Trong luận văn bảo vệ tiến sĩ của mình, Huang nói: “Tôi đã phải trải qua một chặng đường dài, chịu rất nhiều khó khăn để có thể đứng trước hội đồng bảo vệ luận văn. Chặng đường 22 năm học là con đường lầy lội ngày mưa, gian nan vất vả. Chia ly và cái chết khiến người ta thấy đau khổ và bất lực, nhưng đói nghèo mới là thứ làm ta mất hy vọng. Đói nghèo khiến đứa trẻ khi đó trở nên mong manh.”
Hiện tại, tiến sĩ Huang là nhà nghiên cứu cấp cao của Phòng thí nghiệm AI của Tencent. “Mong tất cả chúng ta làm việc chăm chỉ để nhận lại thành tựu”, anh nói.
Vậy nên hãy có dũng khí để đối mặt với khó khăn của mình.
> Bạn cũng nên xem Có điều gì đó sai sai: Bạn có thể thay đổi số phận mình
No04. Câu hỏi: Cảm thấy mờ mịt với tương lai, phải làm sao?
Chua Lam: Làm việc, làm nhiều việc, việc gì rồi cũng đều sẽ được giải quyết.
Một nữ nhà văn từng nói: “Phiền não của bạn tới từ việc bạn nghĩ quá nhiều và làm quá ít.”
Khi bạn không biết phải làm gì, đừng nghĩ ngợi nhiều về nó, hãy bắt đầu với việc gần nhất với bạn ngay lúc này.
Cứ làm cứ làm, mục tiêu sẽ hiện ra, phương hướng sẽ sáng tỏ, con đường sẽ rõ ràng.
Giống như khi đứng giữa ngã tư đường, không biết phải đi hướng nào, cứ chọn một ngã rẽ, bước được bước đầu tiên đã rồi nói tiếp.
Sương mù, khiến bạn không nhìn được xa, nhưng mỗi bước đi, vẫn có thể được nhìn rõ.
Vì vậy, khi mất phương hướng, đừng đứng im tại chỗ, hãy thử làm việc mà mình có thể làm.
Làm nhiều, hành động, là phương thức thoát ra khỏi sự mất phương hướng nhanh nhất.
Một tấm gương vượt khó nữa này, nếu bạn quan tâm thì xem nhé, Đào Xuân Lộc chàng trai bỏ học đi bán mắm cá, ở nhà tự học tiếng Anh, chàng trai Quảng Trị nhận học bổng du học Úc
Mẹ của tiến sĩ An Kim Bằng đã truyền dạy cho ông sự gan dạ để đối đầu với khó khăn của bản thân. Nếu bạn cảm thấy mờ mịt với tương lai của bản thân thì bạn nên đọc về câu chuyện cảm động đầy nước mắt mà tiến sĩ An Kim Bằng (Jinpeng An), người Trung Quốc, tốt nghiệp toán học tại Đại học Harvard, kể về người mẹ nghèo của mình.
“Mẹ ít văn hoá, nhưng mẹ nhớ khi nhỏ được thầy giáo dạy là, Golgi có nói một câu: “Nghèo đói là trường đại học tốt nhất. Nếu con có thể tốt nghiệp trường đại học này, thì những trường đại học như Thiên Tân, Bắc Kinh con chắc chắn đều đỗ…”.
Ngày 5/9/1997, là ngày tôi rời gia đình đi nhập học ở Đại học Bắc Kinh, khoa Toán. Ngọn khói bếp dài cất lên từ trên nóc ngôi nhà nông dân cũ nát. Người mẹ chân thập tễnh của tôi đang nấu mì sợi cho tôi, những bột mì này có được nhờ mẹ đổi năm quả trứng gà cho hàng xóm, chân mẹ bị thương vì mấy hôm trước, để thêm tí tiền cho tôi nhập học, mẹ đẩy một xe chất đầy rau từ thôn ra thị trấn, trên đường bị trật chân.
Bưng bát mì, tôi đã khóc. Tôi buông đũa quỳ xuống đất, xoa nắn chỗ chân sưng phồng lên to hơn cả cái bánh bao của mẹ, nước mắt rơi xuống đất… Nhà tôi ở Thiên Tân, làng Đại Hữu Đới, huyện Vũ Thanh, tôi có một người mẹ tốt nhất thế gian tên là Lý Diệm Hà. Nhà tôi vô cùng nghèo khó.
Khi tôi ra đời, bà nội ngã bệnh ngay trên giường sưởi, tôi bốn tuổi, ông nội lại mắc bệnh hẹp khí quản và bán thân bất toại, những món nợ trong nhà lớn dần theo năm. Khi bảy tuổi, tôi được đi học, học phí là mẹ vay người khác. Tôi thường đi nhặt những mẩu bút chì bạn bè vứt đi, dùng dây buộc nó lên một cái que rồi viết tiếp, hoặc dùng một cái dây chun xoá sạch những cuốn vở bài tập đã viết, rồi viết lại lên đó, mẹ thương tôi đến mức, cũng có lúc đi vay vài hào của hàng xóm để mua vở và bút chì cho tôi. Nhưng cũng có những khi mẹ vui vẻ, là khi bất kể bài kiểm tra nhỏ hay kỳ thi lớn, tôi luôn đứng đầu, toán thường được 100/100 điểm. Dưới sự khích lệ của mẹ, tôi càng học càng thấy ham thích. Tôi thực sự không hiểu trên đời còn có gì vui sướng hơn được học hành.
Chưa đi học lớp một tôi đã thông thạo cộng trừ nhân chia và phân số, số phần trăm; khi học Tiểu học tôi đã tự học để nắm vững Toán Lý Hoá của bậc Trung học Phổ thông; Khi lên trung học, thành phố Thiên Tân tổ chức kỳ thi vật lý của bậc Trung học, tôi là đứa học trò nông thôn duy nhất của cả năm huyện ngoại thành Thiên Tân được giải, một trong ba người đỗ đầu. Tháng 6 năm đó, tôi được đặc cách vào thẳng trường Trung học số 1 danh tiếng của Thiên Tân, tôi vui sướng chạy như bay về nhà.
Nào ngờ, khi tôi báo tin vui cho cả nhà, mặt bố mẹ chất chứa toàn những đau khổ; bà nội vừa mất nửa năm, ông nội đang gần kề cái chết, nhà tôi đã mắc nợ tới hơn mười nghìn Nhân dân tệ rồi. Tôi lặng lẽ quay về bàn học, nước mắt như mưa suốt một ngày. Đến tối, tôi nghe thấy ở ngoài nhà có tiếng ồn ào. Thì ra mẹ tôi đang định dắt con lừa con của nhà đi bán, cho tôi đi học, nhưng ba tôi không chịu. Tiếng ồn ào làm ông nội nghe thấy, ông đang bệnh nặng, trong lúc buồn bã ông đã lìa đời. Sau lễ an táng ông nội, nhà tôi lại mắc thêm vài nghìn tệ tiền nợ nữa.
Tôi không còn dám nhắc đến việc đi học nữa, tôi cất “Giấy báo nhập học” thật kỹ vào vỏ gối, hàng ngày tôi ra đồng làm việc cùng mẹ. Sau hai hôm, tôi và ba tôi cùng lúc phát hiện ra: con lừa con biến mất rồi. Ba tôi sắc mặt lại, hỏi mẹ tôi:
– Bà bán con lừa con rồi à? Bà bị thần kinh à? Sau này lấy gì kéo, lương thực hoa màu bà đẩy xe tay nhé, bà tự cõng nhé? Bà bán lừa một hai trăm bạc liệu cho nó học được một học kỳ hay là hai học kỳ?
Hôm đó mẹ tôi khóc, mẹ tôi dùng một giọng rất dữ dội rất hung dữ để gào lại ba tôi:
– Con cái mình đòi đi học thì có gì sai? Nó thi lên được trường số 1 của thành phố nó là đứa duy nhất của cả huyện này đấy, tôi không thể để cho tiền đồ của nó bị lỡ dở được. Tôi sẽ dùng tay đẩy, dùng lưng vác, để cho nó đi học…
Cầm sáu trăm tệ mẹ vừa bán lừa, tôi thật sự chỉ muốn quỳ xuống dập đầu trước mẹ. Tôi đã thích được học quá rồi, mà còn học tiếp, thì mẹ sẽ khổ sở bao nhiêu, vất vả bươn chải thêm bao nhiêu? Mùa thu năm đó tôi quay về nhà lấy áo lạnh, thấy mặt ba tôi vàng như sáp, gầy da bọc xương đang nằm trên giường sưởi. Mẹ bình thản bảo: “Có gì đâu, bị cảm, sắp khỏi rồi”. Ai ngờ, hôm sau tôi xem vỏ lọ thuốc của ba, thì thấy đó là thuốc ngăn ngừa tế bào ung thư phát triển. Tôi kéo mẹ ra ngoài nhà, khóc hỏi mẹ mọi chuyện là thế nào, mẹ bảo, từ sau khi tôi đi học, ba bắt đầu đi ngoài ra máu, ngày càng nặng lên.
Mẹ vay sáu nghìn tệ đưa ba lên Thiên Tân, Bắc Kinh đi khắp nơi, cuối cùng xác định là u nhu ruột bowel polyps, bác sĩ yêu cầu ba phải mổ gấp. Mẹ chuẩn bị đi vay tiền tiếp, nhưng ba kiên quyết không cho. Ông nói, bạn bè họ hàng đã vay khắp lượt rồi, chỉ vay mà không trả thì còn ai muốn cho mình vay nữa!
Hàng xóm kể với tôi: Mẹ dùng một phương pháp nguyên thuỷ và bi tráng nhất để gặt lúa mạch. Mẹ không đủ sức gánh lúa mạch ra sân kho để tuốt hạt, mẹ cũng không có tiền thuê người giúp, mẹ bèn gặt dần, lúa mạch chín chỗ nào gặt chỗ đó, sau đó dùng xe cải tiến chở về nhà, tối đến mẹ trải một tấm vải nhựa ra sân, dùng hai tay nắm từng nắm lúa mạch đập lên một hòn đá to…Lúa mạch trồng trên ba mẫu đất của nhà, một mình mẹ làm, mệt đến mức không đứng dậy nổi nữa thì mẹ ngồi xổm xuống cắt, đầu gối quỳ còn chảy máu, đi đường cứ cà nhắc…Không đợi hàng xóm kể hết, tôi chạy như bay về nhà, khóc to gọi mẹ: “Mẹ, mẹ, con không thể đi học nữa đâu…”.
Kết quả, mẹ vẫn tống tôi lên trường. Tiền sinh hoạt phí mỗi tháng của tôi chỉ 60 đến 80 tệ, thật thảm hại nếu so với những người bạn học khác mỗi tháng có 200-240 tệ. Nhưng chỉ mình tôi biết, món tiền nhỏ này mẹ tôi cũng phải tằn tiện lắm, từ ngày đầu tháng đã dành từng hào từng hào, bán từng quả trứng gà, rau xanh lấy từng đồng từng đồng, có lúc dành dụm không đủ đã phải giật tạm vài đôi chục. Mà cha tôi, em trai tôi, dường như chẳng bao giờ có thức ăn, nếu nhà ăn rau cũng chẳng dám xào mỡ, chỉ chan tí nước dưa muối ăn qua bữa. Mẹ không muốn tôi đói, mỗi tháng mẹ chăm chỉ đi bộ hơn mười cây số mua mì tôm với giá bán buôn.
Rồi mỗi cuối tháng, mẹ vất vả cõng một túi nặng lên Thiên Tân thăm tôi. Trong túi ấy ngoài những gói mì tôm ra, còn có nhiều xếp giấy loại mẹ phải đi bộ ra một xưởng in ngoài thị trấn cách nhà 6km để xin cho tôi (đó là giấy để tôi làm nháp toán), cả một chai tương cay rất to, cải bẹ muối thái sợi, và cả một cái tông đơ để cắt tóc. Cắt tóc nam rẻ nhất Thiên Tân cũng phải 5 tệ, mẹ muốn tôi dành tiền cắt tóc để mua thêm lấy vài cái bánh bao mà ăn.
Tôi là học sinh cấp 3 duy nhất của Thiên Tân đến cả rau ở bếp ăn nhà trường cũng không mua nổi, chỉ có thể mua vài cái bánh bao, mang về ký túc ăn cùng mì sợi khô hoặc chấm với tương ớt, kẹp dưa muối để ăn qua bữa. Tôi cũng là học sinh duy nhất không có giấy kiểm tra, chỉ có thể tận dụng giấy một mặt của xưởng in để viết bài. Tôi là đứa học sinh duy nhất chưa bao giờ dùng xà phòng, khi giặt quần áo tôi thường đi nhà bếp xin ít bột kiềm nấu ăn (alkali – chất kiềm, dùng để hấp bánh bao, làm bánh nướng, làm nước sôđa) là xong. Nhưng tôi chưa bao giờ tự ti, tôi cảm thấy mẹ tôi khổ cực cả đời, như người anh hùng chống lại đói khổ, làm con của người mẹ như thế tôi rất tự hào. Hồi mới lên Thiên Tân, tiết học tiếng Anh đầu tiên khiến tôi ù cạc. Khi mẹ lên, tôi kể cho mẹ nghe tôi sợ tiếng Anh thế nào, ai ngờ mẹ chỉ cười bảo: “Mẹ chỉ biết con là đứa trẻ con khổ cực nhất, mẹ không thích con kêu khó, vì chịu khổ được thì chả còn gì khó nữa”.
Tôi hơi bị nói lắp, có người bảo, học tiếng Anh đầu tiên cần làm chủ được cái lưỡi của mình, bởi vậy tôi thường kiếm một hòn sỏi ngậm vào miệng mình, rồi gắng đọc tiếng Anh. Hòn sỏi cọ xát vào lưỡi tôi, có lúc máu chảy ra bên mép, nhưng tôi cố gắng để kiên trì. Nửa năm trôi qua, hòn sỏi nhỏ đã bị mài tròn đi, lưỡi tôi cũng đã nhẵn, tiếng Anh đã thành người giỏi thứ 3 của lớp. Tôi vô cùng cảm ơn mẹ, lời mẹ khích lệ tôi vượt qua khó khăn lớn trong học tập.
Năm 1996, lần đầu tiên tôi được tham gia cuộc thi Olympic tri thức toàn quốc khu vực Thiên Tân, đoạt giải Nhất môn Vật lý và giải Nhì môn Toán học, tôi được đại diện Thiên Tân đi Hàng Châu tham gia Cuộc thi Olympic toàn Trung Quốc môn Vật lý. “Đoạt lấy chiếc Cup giải Nhất toàn Trung Quốc tặng mẹ, rồi lên đường dự Olympic Vật lý Thế giới!” Tôi không ngăn được nỗi khao khát trong lòng, tôi viết thư báo cho mẹ tin vui và mơ ước của tôi. Kết quả, tôi chỉ được giải Nhì, tôi nằm vật ra giường, không ăn không uống. Dù tôi là người đạt thành tích cao nhất trong đoàn Thiên Tân đi thi, nhưng nếu tính cả những khốn khổ của mẹ tôi vào, thì thành tích này không xứng đáng! Tôi về trường, các thầy ngồi phân tích nguyên nhân thất bại cho tôi thấy: Tôi những muốn phát triển toàn diện cả Toán Lý Hoá, những mục tiêu của tôi quá nhiều nên sức lực tinh thần tôi phải phân tán rộng.
Nếu giờ tôi chỉ chọn một mục tiêu trước mắt là kỳ thi Toán, nhất định tôi thắng. Tháng 1 năm 1997, tôi cuối cùng đã giành chiến thắng tại kỳ thi Olympic Toán toàn Trung Quốc với điểm số tuyệt đối, lọt vào đội tuyển Quốc gia, cả mười kỳ thi kiểm tra ở đội tuyển tôi đều là người đứng đầu. Với thành tích đó, tôi được sang Argentina tham gia kỳ thi Olympic Toán quốc tế. Nộp xong phí báo danh, tôi gói những sách vở cần chuẩn bị và tương đậu cay của mẹ lại, chuẩn bị lên đường. Giáo viên chủ nhiệm và thầy giáo dạy Toán thấy tôi vẫn mặc bộ quần áo thải của người khác cho, những thứ áo quần màu sắc chả đâu vào đâu, kích cỡ khác nhau, bèn mở tủ áo của tôi ra, chỉ vào những áo trấn thủ vá, những áo bông tay đã phải nối hai lần, vạt đã phải chắp ba phân, hỏi tôi:
“Kim Bằng, đây là tất cả quần áo của em ư?”
Tôi chả biết nói sao, vội đáp: “Thầy ơi, em không sợ người khác chê cười! Mẹ em thường bảo, Phúc Hữu Thi Thư Khí Tự Hoa – trong lòng có sách vở tất mặt mũi sáng sủa, em mặc những thứ đồ này đi Mỹ gặp tổng thống Clintơn em cũng chẳng thấy ngượng”.
Ngày 27/7, Olympic Toán học Thế giới lần thứ 38 chính thức khai mạc. Chúng tôi thi liên tục suốt năm tiếng rưỡi, từ 8 giờ 30 phút sáng tới 2h chiều. Ngày hôm sau công bố kết quả, đầu tiên công bố Huy chương Đồng, tôi không muốn nghe thấy tên mình; Sau đó công bố Huy chương Bạc, cuối cùng, công bố Huy chương Vàng, người đầu tiên, người thứ hai, người thứ ba là tôi. Tôi khóc lên vì sung sướng, trong lòng tự nói: “Mẹ ơi, con mẹ thành công rồi!”
Tin tôi và một người bạn nữa đoạt Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Toán học ngay chiều hôm đó đã được Đài phát thanh Nhân dân Trung ương Trung Quốc và Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc đưa. Ngày 1/8, chúng tôi vinh quang trở về, lễ đón long trọng được Hiệp hội khoa học Trung Quốc và Hội Toán học Trung Quốc tổ chức. Khi đó, tôi muốn về nhà, tôi muốn sớm gặp mẹ, tôi muốn chính tay tôi đeo tấm huy chương vàng chói lọi lên cổ mẹ… Hơn mười giờ đêm tối hôm đó, tôi cuối cùng đã đội trời đêm về đến nhà. Người mở cửa là ba tôi, nhưng người một tay ôm chặt lấy tôi vào ngực trước lại chính là mẹ tôi.
Dưới trời sao vằng vặc, mẹ tôi ôm tôi rất chặt…
Tôi lấy tấm huy chương vàng đeo lên cổ mẹ, khóc một cách nhẹ nhõm và sung sướng. Ngày 12/8, trường Trung học số Một của Thiên Tân chật ních người, mẹ được ngồi lên bàn Chủ tịch danh dự cùng với các quan chức giáo dục Thiên Tân và các giáo sư toán học hàng đầu. Hôm đó, tôi đã phát biểu thế này:
“Tôi muốn dùng cả sự sống của tôi để cảm tạ một người, là người mẹ đã sinh và nuôi nấng tôi. Mẹ tôi là một người phụ nữ nông dân bình thường, nhưng những đạo lý mẹ dạy tôi nên người đã khích lệ tôi cả đời. Năm tôi học lớp 10, tôi muốn mua cuốn sách “Đại từ điển Anh-Trung” để học tiếng Anh, mẹ tôi không có tiền, nhưng mẹ vẫn nghĩ cách giúp tôi. Sau bữa cơm sáng, mẹ tôi mượn một chiếc xe cải tiến, chất một xe rau cải trắng, hai mẹ con tôi đẩy ra chợ huyện cách hơn bốn mươi km bán rau. Đến được chợ đã gần trưa, buổi sáng đó tôi và mẹ chỉ ăn hai bát cháo ngô nấu với khoai lang đỏ, lúc đó bụng đói cồn cào, chỉ mong có ai tới mua cho cả xe rau ngay. Nhưng mẹ vẫn nhẫn nại mặc cả từng bó, cuối cùng bán với giá 1 hào một cân. Hai trăm cân rau đáng lẽ 21 tệ, nhưng người mua chỉ trả 20 tệ. Có tiền rồi tôi muốn ăn cơm, nhưng mẹ bảo nên đi mua sách trước, đó là việc chính của ngày hôm nay. Chúng tôi đến hiệu sách hỏi, giá sách là 8 tệ 2 hào 5 xu, mua sách rồi còn lại 1 tệ 7 hào 5 xu. Nhưng mẹ chỉ cho tôi 7 hào rưỡi đi mua hai cái bánh bột nướng, một tệ kia còn phải cất đi để dành cho tôi làm học phí. Tuy ăn hết hai cái bánh nướng, nhưng đi bộ tiếp 40km về nhà, tôi vẫn đói tới mức hoa mắt chóng mặt, lúc này tôi mới nhớ ra tôi đã quên không phần cho mẹ ăn một miếng bánh nướng nào, mẹ tôi chịu đói cả ngày, vì tôi mà kéo xe suốt 80km đường xa. Tôi hối hận tới mức chỉ muốn tát cho mình một cái, nhưng mẹ tôi chỉ bảo: “Mẹ ít văn hoá, nhưng mẹ nhớ khi nhỏ được thầy giáo dạy là, Golgi có nói một câu: Nghèo đói là trường đại học tốt nhất. Nếu con có thể tốt nghiệp trường đại học này, thì những trường đại học như Thiên Tân, Bắc Kinh con chắc chắn đều đỗ”.
Khi mẹ nói thế mẹ không nhìn tôi, mẹ nhìn ra con đường đất xa xôi, cứ như thể con đường đất đó có thể thông tới tận Thiên Tân, đi thẳng tới Bắc Kinh. Tôi nghe mẹ bảo thế, tôi không thấy đói nữa, chân tôi không mỏi nữa…Nếu nghèo đói là trường đại học tốt nhất, thì tôi muốn nói rằng, người mẹ nông dân của tôi chính là người thầy giáo giỏi nhất của đời tôi”.
Cuộc đời này, không tiền một bước khó đi. Vậy nên mỗi người đều phải nỗ lực cho những mục tiêu của mình. Nếu như không có tiền thì ít nhất hiện tại điều bạn cần là có dũng khí. Dũng khí là thứ chúng ta cần để đương đầu với những khó khăn của bản thân. Không bao giờ là quá muộn để thay đổi, cũng chẳng bao giờ là muộn để học hỏi. Hãy nỗ lực để có thể thành công.
